Doç. Dr. BAHAR DERNEK
Istanbul Physical Medicine and Rehabilitation Training and Research Hospital
PRP tedavisi son zamanlarda oldukça gündemde. Adını daha çok gençleşme tedavilerinde kullanılan işlem olarak sıkça duymaktayız. Ancak PRP tedavisinin kas ve iskelet ile ilgili ağrılar için de kullanıldığını biliyor muydunuz? Konuyla ilgili tüm detaylar hakkında görüşmek üzere sizler için Prof. Dr. Bahar Dernek ile buluştuk.
1. PRP TEDAVİSİ NEDİR?
PRP, kişinin kendi kanından özel ve steril şartlarda elde edilen, trombositten zengin olan kan kısmının hasta olan vücut bölgesine enjekte edilme işlemidir.
2. HANGİ HASTALIKLARDA PRP TEDAVİSİ UYGULANIR?
Başta eklem kireçlenmeleri olmak üzere boyun-bel fıtığı tedavisinde, tendon yaralanmalarında, eklem çevresi bağ hasarlarında ve iltihaplı romatizmal hastalıklarda uygulanmaktadır.
3. HANGİ DURUMLARDA PRP UYGULANMAZ?
Hastalarda aktif enfeksiyon varlığında, romatizmal hastalıkların aktif dönemlerinde (kronik dönemde uygulanabilir) ve kanser tedavisi görmekte olan hastalarda uygulanmaz. Ancak beş yıllık sağ kalımın atlatıldığı belli kanser vakalarında uygulama açısından bir sakınca bulunmamaktadır.
4. PRP TEDAVİSİ KESİN ÇÖZÜM MÜDÜR?
Günümüzde kireçlenme veya ilithaplı romatizmal hastalık gibi kronik veya tekrarlayıcı özellik gösterme eğilimi olan hastalıklarda kesin çözüm kavramını kullanmak bilimsel veya klinik anlamda çoğu zaman uygun değildir. Bu tarz hastalıklarda hastalığın kontrol altına alınması kavramı söz konusudur. Çoğu zaman PRP tedavisinin belli aralıklarla örneğin yıllık veya 2-3 yılda bir uygulanması gerekir. Bu şekilde belli aralıklarla PRP tedavisinin yapılması PRP’nin etkisiz olduğu anlamına kesinlikle gelmez.
5. PRP’NİN ETKİSİ NE ZAMAN BAŞLAR?
PRP tedavisi belli aralıklarla (haftalık ya da aylık) 3-5 seans arası uygulanır ve etkisi genellikle tüm seansların tamamlanmasından sonra 2-4 ay arası başlar. Eğer tedavinin tamamlanmasından sonra 6.ayda hala ağrıda azalma yoksa o zaman PRP tedavisinin etkisiz olduğu söylenebilir.
6. PRP TEDAVİSNİN ETKİLİ OLUP OLMAYACAĞI ÖNCEDEN ANLAŞILABİLİR Mİ?
PRP tedavisinin etkili olup olmayacağı uygulama öncesi anlaşılamaz. Ancak hastalığın ileri evresinde olan belli yaş üzerindeki hastalarda, erken evredeki hastalara göre etki gösterme olasılığı daha düşüktür. Yine de bu durum ileri yaş hastalarda PRP tedavisinin etkili olmayacağı anlamına gelmez.
7. PRP NİN ETKİSİ NE KADAR SÜRER?
PRP tedavisinin etki süresi 1 yıldan 4-5 yıla kadar uzayabilmekle beraber, tendon yaralanması ya da bağ hasarları gibi durumlarda tamamen iyileşme de mümkün olabilmektedir.
8. PRP UYGULANMASI SONRASINDA NELERE DİKKAT ETMEK GEREKİR?
PRP tedavisi mutlaka steril şartlarda, bakanlık onaylı kitler kullanılarak yapılmalıdır. Denetimden ya da onaydan geçmemiş tüplerle yapılan uygulamalar lokal enfeksiyondan, hayatı tehdit eden sistemik enfeksiyonlara kadar gidebilen ciddi yan etkilere neden olabilir. Ayrıca PRP tedavisinin ultrason başta olmak üzere skopi, CT, vb. gibi kılavuzlar eşliğinde uygulanması hedeflenen dokuya ulaşılması açısından oldukça önemlidir.
9. PRP TEDAVİSİ BAŞKA TEDAVİ YÖNTEMLERİ İLE KOMBİNE EDİLEBİLİR Mİ?
PRP tedavisinin kök hücre, ozon, hiyaluronik asit ve proloterapi gibi başka yöntemlerle kombine edilmesi çoğu hastalıkta tedavi başarısını artırır. Ancak kombinasyonlar her hastaya özel olarak düzenlenmelidir.
10. PRP TEDAVİSİ UYGULANAN BİR HASTA EGZERSİZE NE ZAMAN BAŞLAMALIDIR?
PRP tedavisinin uygulanması sonrasında hafif düzeyli egzersizlere 2-3 gün sonra başlanabilir ancak ağırlık gerektiren sistematik egzersizlere hastalık tamamen geçtiğinde ya da tama yakın kontrol altına alındığında başlanmalıdır.